Spam nedir

Spam istenmeyen mesajlara verilen genel bir isimdir. Türkçede yığın ileti olarakta isimlendirilmektedir. Spam iletilerin en önemli özelliği, kişinin isteği dışında gönderilmiş olmasıdır, bir kaynaktan  sayısız kopya mail , kullanıcılara rastgele gönderilmektedir. Spam mesaj adresleri internet ortamından yoplanan verilerdir, çeşitli üyelikler ve hizmetler için verilen adresler çeşitli şekillerde paylaşılmasından kaynaklanır. Spam mesajları, Email, e-posta ve Sms şeklinde olabilir, elektronik olarak kişiye isteği dışında gönderilen ve sürekli tekrarlanan mesajlara Spam denir. Spam istenmeyen ve olması gerekenden daha sık tekrarlanan işlem anlamında olsada daha çok maillerimize gelen istenmeyen  mesaj anlamında kullanılan bir kavramdır.

Spam’ın kelime anlamı nedir

Spam kelimesi ilk olarak Amerikada kullanılmış bir terimdir, bir Amerikan firması olan Firma Hormel Foods Corperation tarafından Amerikan askerlerine ücretsiz olarak dağıttığı Baharatlı Domuzeti ve Jambon için kullanılan  ” Spiced Pork And Ham ” kelimesinin ilk harflerinden türetilmiş ve istenmeyen mesajlar için kullanılan bir kavram halini almıştır. Bugün için ister mail yoluyla ister sms yoluyla isterseniz Web’da karşılaştığınız bir sayfada olsun Spam heryerde karşınıza çıkabilen bir kavram haline gelmiştir. Spam kullanıcılara ve servis sağlayıcı şirketlere önemli ölçüde zarar vermektedirler. Servis sağlayıcılara hem trafik hemde depolama kapasite kullanımları açısından büyük maliyetler çıkarmaktadır. Kullanıcılara ise sürekli ve can sıkıcı şekilde istemedikleri reklam ve zararlı yazılımları silmek ve engellemek için çaba sarf etmek ve sürekli denetlemek adına işgücü kayıpları çıkartmaktadırlar.

Aşağıda Spam iletilerin genel içerikleri verilmiştir. Buna göre Spam iletilerin %24 gibi bir kısmı nternet ile ilgili %18 ‘lik kısmı ise boş içerik barındırmaktadır. Üçüncü sırada ise % 18 oranla ürün tanıtımları gelmektedir. Tüm spam iletiler içinde, dolandırıcılık amaçlı iletilerin oranı ise % 7 civarındadır.

Spam iletilerin kaynaklarına baktığımız da ise ilk sırayı Amerika Birleşik Devletleri almaktadır, ikinci sırada Almanya olurken Türkiye altıncı sırada yer almıştır. [2]

Spam Mesajların zararları

Spam mesajları Dünyadaki iletişim için önemli bir tehdittir, hem trafiği etkilemekte hemde virüs ve benzeri kötü amaçlı yazılımları yaygınlaştırmaları nedeniyle önemli maddi zararlar vermektedirler. Spam genellikle birden fazla kişiye aynı anda gönderilmeleri sebebiyle internet trafiğini oldukça etkilemekte ve aynı zamanda da e-posta yedekleme kapasitelerini de gereksiz yere doldurmaktadırlar. Bu yönüyle Spam önemli zararlar verebilmektedir. Spam mesajların zararlarından diğer biri ise zararlı yazılımları taşımaları sebebiyle verdikleri zararlardır. Spam mesajları kişiye isteği dışında gönderilir ve bu yüzden içerğinde reklam dışında zararlı yazılımda içerebilmektedir, bu sebeple spam Dünyada önemli bir sorundur ve mücadale edilmektedir.

Spam iletilerin Maliyetleri

Spam iletilerin çoğu reklam ve tanıtım amaçlı maillerdir, günlük internet kullanımında Spam hergeçen gün artmakta ve milyonlarca kişiyi etkiler bir duruma gelmiştir.  AOL (American On-Line) sirketi tarafından Spam ile ilgili hukuki olarak ilk başvuruyu Cyber Promptionisimli şirkete yapmış ve bu kuruluştan günde 1.8 Milyon Spam mesaj aldığını belirtmiştir. Bu iletiler hiç okunmadan silinse bile AOL’a maliyeti 5000 saatlik işgücü olmuştur, ancak Spam mesajları gönderen şirkete bu iletileri göndermenin maliyeti ise sadece 100 Dolar’dır. [1] Bu durum sadece bir servis sağlayıcı için böyleyken Dünya üzerinde bulunan İnternet trafiğinde bulunan durum ve maliyetin ne kadar yüksek olduğu tahmin edilebilmektedir. 2003 yılında yapılan bir araştırmada bu maliyeti 21 Milyar dolardan fazla olduğu belirtilmiştir.

Ferris arastırma sirketi tarafından yapılan bir araştırmada Spam iletilerin yol açtığı zararın %44’ünün servis sağlayıcıların kaynaklarının bosa harcanması sonucu doğrumakta ,  %39’unu kullanıcı verimlilik  kaybı, kalan %17’sini ise bakım masrafları oluşturduğu görülmektedir.

Spam Türleri

Spam’in en yaygın görülen türü UCE (Unsolicited Commercial E-mail) olarak isimlendirilen ve Junk (ise yaramaz, hurda) olarak da bilinen telep edilmemis ticari e-postalardır.[1] Bunların dışında SMS olarak gönderilen mesajlarda Spam kapsamında değerlendirilmektedir. Bunun dışında Web site ve sayfaları içinde Spam kavramı bu kapsamda değerlendirilebilir. Dolandırıcılık ve reklam amaçlı açılmış birçok spam websayfası bulunmaktadır. Spam ile Google önemli derecede mücadelede etmektedir, Google tarafından hergün yüzlerce Websitesi/ Sayfası spam uyguladığı için arama sonuçlarından çıkarılmaktadır.

Spam ile Mücadele

Google Spam ile Mücadele

Google hergün yeni tekniklerle sıralamalarda manuel olarak yükselmek ve gelir etmek, çeşitli manipülasyon işlemleri yapmak için mücade etmektedir. Bu mücadele için Google çeşitli algoritmalar ve güncellemeler yapmaktadır. Spam yaptığı belirlenen bu sayfalar arama sonuçlarından hızla kaldırılmaktadır. Google tarafından yapılan bu işlemleri buradan canlı olarak görüntüleyebilirsiniz.

Spam ile mücadelede Türkiye

Spam ile mücadelede her Ülke kendi çapında çeşitli düzenlemeler yapmaktadır, bu sebeple spam artık ciddi bir suç teşekkülü oluşturmaktadır, Türkiyede bu konu ile ilgili Elektronik Haberleşme kanununda bir değişikliğe giderek istenmeyen mesaj almayı kişinin kolayca reddedebileceği bir yol sunmayı mecbur kılmıştır. Buna göre kişi Spam mesajı almak istemediğini karşı tarafın sağlayacağı kolay ve ücretsiz bir yol ile bildirimde bulunur, ilgili kanun maddesi şu şekildedir.

Elektronik Haberleşme Kanunu

MADDE 50  (5) Fıkra –  Abonenin önceden izni alınmadan otomatik arama makineleri, fakslar, elektronik posta, kısa mesaj gibi elektronik haberleşme vasıtalarının kullanılması suretiyle doğrudan pazarlama, siyasi propaganda veya cinsel içerik iletimi gibi maksatlarla istek dışı haberleşme yapılması halinde, abone ve kullanıcılara gelen her bir mesajı bundan sonrası için almayı reddetme hakkı kolay bir yolla ve ücretsiz olarak sağlanır. [4]

Aksi bir durumda ise  Bilgi Teknolojileri Kurumu’na şikayette bulunarak spam mesaj, ileti yada Sms gönderen firmayı bildirebilirsiniz, ceza olarak idari para cezaları ilgili kurumlara verilmektedir.

Spamdan korunmada dikkat edilmesi gerekenler

Spamdan korunmak için kaynağı belli olmayan mesajları hiçbir şekilde açmamak en önemli korunma yollarından birisidir, diğer yöntemler ise maillerinizi virüs taramasından geçirmek suratiyle açmak, ekli dosyaları ise indireme yapmadan önce mutlaka taratmak olabilir. Bunların dışında çeşitli forum, üyelik gerektiren servis ve sitelere kaydolurken e-posta adresimizi vermek konusunda titiz davranmak olabilir, e-posta adresinizin spam mail listelerinde yer almasını istemiyorsanız nerelere ve nasıl kaydolacağınız konusunda azami özen göstermeniz olacaktır.

İstenmeyen maillerinizi Spam olarak işaretleyerek , bu yöntem birçok mail serivisnde ücretsiz olarak sunulmaktadır, spam klasörüne göndermeniz olacaktır, Mail servis sağlayıcıları Spam olarak işaretlenmiş iletileri veritabanlarına işleyerek o adresten gelecek tüm mailleri spam kalsörüne gönderecek ve Normal posta kutunuz korunmuş olacaktır.

Spam konusunda dikkat edilecek bir diğer husus topluca mail gönderirken tüm e-postaları Kime (To) alanına yazmamanızdır, bu şekilde yazacağınız tüm mail adreslerini tüm gönderilenler görebilir, bunu önlemeinin yolu E-posta gönderirken  mail adreslerini “Gizli :”( Hidden ) bölümüne yazmanız olacaktır.Birçok mail servisinde “BCC” olarak tanımlanmıştır

Kaynaklar:

[1] http://webb.deu.edu.tr/hukuk/dergiler/DergiMiz8-2/pdf/mikizler.pdf

[2] http://ab.org.tr/ab09/bildiri/81.pdf

[3] http://www.google.com.tr/intl/tr/insidesearch/howsearchworks/fighting-spam.html

[4] http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/11/20081110M1-3.htm